Sa mga nakaraang videos at artikulo ay ating tinalakay ang iba't ibang Japanese Candlestick Formations na nag papakita ng reversal at continuation patterns upang madali natin matukoy ang tamang oras upang bumili at magbenta ng sapi. Sa artikulong ito ay tayo naman ay dadako sa Technical Analysis na ginagamit ng mga nasa kanluraning bansa: Ang Western Technical Analysis. Ang pinaka pundasyon nito ay ang Bar Chart at Trendlines.
Bar Chart
Ang Bar Chart ang isa sa mga popular na ginagamit upang makita ang trend o ano ang sentimyento ng mga iba pang mangangalakal at investors maging ito'y Bullish o Bearish. Gaya ng Japanese Candlesticks, ang bar chart ay pinapakita ang relasyon ng opening, closing, high at lowest prices ngunit sa pamamagitan ng mga maliit na guhit sa gilid.
Ang Bar Chart ay binubuo ng apat na parte:
Open= Ang unang presyo ng palitan ng sapi sa isang araw. Ito ang maliit na horizontal line o tick sa kaliwa.
High= Pinakamataas na presyo naabot ng sapi.
Low= Ang pinakamababang presyo ng palitan ng sapi sa loob ng isang araw.
Close= Kung saan nag sarado ang presyo ng sapi sa naturang araw, heto yung maliit na horizontal line o tick sa kanan.
Tignan ang Exhibit 1 para sa illustrasyon ng mga parte.
Ang malaking pinagkaiba ng Bar Chart at Japanese Candlesticks ay imbis na kulay berde o pula ang makikita ninyo, sa Western Bar Chart ay makikita ang pagkakaiba ng position ng maliit na horizontal lines o ticks na nasa kaliwa at sa kanan. Kung mas mataas ang maliit na guhit na nasa kanan kaysa ng nasa kaliwa, ito'y nangangahulugan na mas mataas ang presyo ng closing price kaysa opening price, at ito'y maituturing bullish day dahil nag wagi ang mga investors na positibo ang pananaw sa naturang sapi. Gayun din naman kung mas mataas ang opening price kaysa sa closing, ito'y nangangahulugang bearish day dahil nag wagi naman ang mga pessimistic o may negatibong pananaw sa isang sapi. Posible rin na ang opening price ay sya ring highest price ng naturang araw na yun at ang closing price naman ang lowest price, heto'y nangangahulugan na maraming investors o stock traders ang gusto mag benta at umalis sa stock sa naturang araw na iyon. Gayun din naman ang kabaligtaran kung saan marami naman ang gusto bumili ng sapi sa naturang araw na inilalarawan ng isang bar.
Exhibit 1: Halimbawa ng Basic Structure ng Bar Chart
Ano ang Trend ng isang stock?
Kung sa mga social media ay may trending topics na binibigyang komento ng maraming tao, sa larangan ng kalakalan ng sapi ay meron ding trend na syang binibigyang pansin ng maraming investors. Ang mga trends na ito ay syang nagbibigay impormasyon kung saan patungo o ano ang direksyon ng mga presyo ng sapi. Kung ikaw ay may balak bumili ng isang sapi, mahalaga malaman kung ito ba'y uptrend, downtrend o sideways. Ito rin ay madaling malaman sa pamamagitan ng bar chart.
Exhibit 1.1: Kapag halos magkakasunod na mataas ang highest high, lowest low at closing prices ng mga bars ay maituturing itong uptrend
Exhibit 1.2: Kapag halos magkakasunod na bumaba ang hihgest high,lowest low at closing prices ng mga bars ay maitutuing itong downtrend.
Exhibit 1.3: Kapag wala naman progresibong pag taas o pag baba ang mga bars ay maituturing itong sideways
Makikita sa Exhibit 1.1 ang isang halimbawa ng uptrend kung saan pataas ng pataas ang closing price ng bawat isang bar habang lumilipas ang mga araw, isa pang kondisyon upang ma consider na uptrend ang isang sapi ay dapat pataas din ng pataas ang highest price nito kompara sa nakalipas na araw maging ang lowest price ng kada isang bar na dapat mas mataas din kaysa sa nakalipas na araw. Pero ang pag akyat ng presyo ng mga sapi ay hindi isang derechong vertical line, may mga araw kung saan bahagyang bumaba ang presyo ng sapi dahil sa Profit Taking o Correction kung saan ang mga naunang bumili ng sapi sa pinakamababang presyo ay sabay-sabay na binenta ang kanilang pag aaring shares upang matamo ang tubo nila, ngunit hindi tuluyang babagasak ang presyo ng sapi dahil may mga investors na positibo pa rin ang pananaw sa sapi na syang hahadlang sa pag bagsak nito. Kaya mapapansin nyo rin sa Exhibit 1.1 kung saan sa ikaapat na araw ay mas mababa ang closing price nito kaysa sa closing price noong naunang araw bago ito ngunit sa mga sumunod na araw ay nagpatuloy ang pag akyat nito.
Kung merong uptrend meron din naman tinatawag na downtrend kung saan ang mga closing, high at lowest prices ay magkakasunod na bumabagsak gaya ng makikita ninyo sa Exhibit 1.2. Heto naman ang kabaligtaran ng uptrend kung saan mapapansin ninyo na pababa ng pababa ang closing price kaysa sa naunang araw, gayun din naman ang highest price kada bar ay unti-unti bumababa kaysa sa mga naunang bar at maging ang lowest price nito. Gaya sa uptrend, hindi rin straight na vertical ang pag bulosok ng presyo ng sapi, may mga araw o pagkakataon na bahagyang umaakyat ang presyo dahil sa mga bargain hunters na inaakalang mura o may diskwento ang isang sapi dahil sa pag bulosok ng presyo na ito, dahil sa pag sabay-sabay nilang pag bili ay nagkakaroon ng saglit na pag taas ng presyo pero karamihan ng may ari ng sapi ay negatibo pa rin sa hinaharap ng kompanya kaya ito'y patuloy pa rin sa pag baba ng presyo.
Ang pangatlong direksyon naman ay tiantawag na Sideways. Ang mga ibang market technicians ay tinatawag din itong Consolidation o minsan ay Trendless dahil hindi umaakyat o bumabagsak ang presyo. Heto ang isa sa mga dapat iwasan ng mga mangangalakal ng sapi dahil biglang taas at baba ang presyo ng sapi ngunit wala itong klarong direksyon na pinatutunguhan maging pataas o pababa. Gaya ng makikita ninyo sa Exhibit 1.3 ay mapapansin ninyo na kada isa o dalawang araw ay biglang babagasak ang closing price tapos bigla itong tataas, mapapansin din na walang klarong direksyon ang mga highs at lows ng bawat bar.
Tandaan!
Pag uptrend:
1. Mas mataas ang closing price kaysa sa naunang araw.
2. Mas mataas ang highest price kaysa nakaraang araw.
3. Mas mataas ang lowest price ng bar kaysa sa naunang araw
Downtrend:
1. Mas mababa ang closing price kada araw.
2. Mas mababa ang highest price kaysa sa mga nag daang araw
3. Mas mababa ang lowest price kompara sa mga nakaraang araw.
Sideways o Trendless:
Biglang taas at baba ng mga opening, low at high prices kada bar at wala itong pattern ng pag akyat o pag baba.
Ano ba ang importansya ng mga trends?
Ang popular na kasabihan sa Technical Analysis ay "kaibigan mo ang trend" dahil ito pagsisimulan mo ng stratehiya upang bumili o mag benta ng sapi. Laging pinipili ng mga market technicians ang isang sapi na may trend mapa uptrend man o mapa downtrend dahil sa ibang stock markets gaya ng New York Stock Exchange ay pwede ka kumita kahit downtrend sa pamamagitan ng pag short sell ng isang sapi sa pamamagitan ng paghiram nito mula sa broker o sa iba pang investors upang ito'y ibenta sa mataas na presyo at bilhin muli ito pagkatapos bumagsak. Kaya ang pinakaiiwasan lang na trend ay ang sideways dahil walang definite na direksyon. Sa madaling salita, gamit ang pagbabasa ng trend ay maiiwasan mo ang pag bili at pagbenta ng sapi sa maling panahon upang mapangalagaan ang iyong pera at ito'y mapalago.
Ang Trendlines
Kung ikaw ay nag aanalyze ng isang sapi na gamit mula isang lingo hanggang ilang taon na timeframe mahirap ma obserbahan ang pattern ng mga high, low at closing prices ng bawat isang bar. Upang mapadali ang pag aanalyze ay mas mainam na gumihit ng trendline.
Exhibit 2: Isang halimbawa ng paguhit ng uptrend sa sapi ng Ayala Corporation
Exhibit 2.1: Halimbawa ng Downtrend sa sapi ng East West Bank
Madali lang gumihit ng trendline at ito ang mga patakaran:
Pagguhit ng Uptrend line:
1. Humanap ng pinaka mababang presyo sa chart.
2. I-konekta ang pinaka mababang presyo sa mas mataas na low price (higher low) bago ang pinakamataas na presyo.
3. Ulitin lang ang proseso na ito hanggang sa tumigil na sa pag likha ng bagong pinaka mataas na presyo ang isang sapi.
Tignan ang Exhibit 2.2 bilang halimbawa
Exhibit 2.2: Halimbawa ng pagguhit ng uptrend sa sapia ng Jollibee.
Exhibit 2.3: Halimbawa ng pagguhit ng downtrend sa sapi ng Rizal Commercial Banking Corp.
Pagguhit ng Downtrend line:
1. Humanap ng pinakamataas na presyo (highest high) sa chart.
2. I-konekta ito sa high point (lower high) bago ang pinakamababang presyo.
3. Itigil ang pag drawing kapag hindi na ito lumilikha ng bagong pinaka mababang presyo.
Tignan ang Exhibit 2.3 bilang halimbawa
Sa pag sunod sa mga patakarang ito ay masusubaybayan mo ang galaw ng presyo ng sapi at mapapansin mo ang maagang senlayes na pag papalit ng trend kapag na break ang trend line.
Bar Chart Reversal Patterns
Ang mga trends maging up, down o sideways ay hindi nanatili sa kanilang estado habang buhay , itoy' natatapos din. Gaya ng mga naunang paksa sa blog na ito ay tinalakay natin ang iba't ibang reversal patterns ng Japanese Candlesticks, sa Bar Chart ay meron din itong mga reversal patterns na nag bibigay sa atin ng senyales ng pag iiba ng direksyon sa presyo ng isang sapi.
Inside Day
Kung may Harami sa Japanese Candlesticks kung saan ang isang malaking candlestick ay sinundan ng mas maliit na candlestick na syang nag papakita ng pag babago ng trend, sa Bar Chart naman ay meron naman tinatawag na Inside Day kung saan ang isang matangkad na bar ay sinsusundan ng mas maliit na bar sa kasunod na araw na mas maliit ang pagitan ng high at low prices nito. Kaya ito'y tinatawag na inside day dahil ang galaw ng presyo ng sumunod na bar ay nag lalaro lang ito sa loob ng range ng naunang bar. Ito'y nangangahulugang na malapit na ang pag bagsak, kung uptrend ang isang stock at ito'y nag pakita sa toktok kasunod ang isang malaking bullish na bar, ito'y nangangangahulugan din na unti-unti na gumigising ang mga uso upang ibaba ang presyo at ang mga toro naman ay nawawalan na ng sigla upang ituloy ang pag suwag ng presyo pataas kaya maliit ang bar sa pangalawang araw ng Inside Day. Pero gaya ng Japanese Candlestick Reversals, mainam na lagi tignan ang susunod na bar upang makompirma ang babala.
Ang interpretasyon nito ay nakadepende rin kung ano ang kasalukuyang trend ng isang sapi. Kung ito'y magpapakita habang nasa uptrend ito'y nangangahulugan na malapit nang matapos ang naturang trend at magbabago na ang direksyon nito pababa o baka mag sideways, gayun din naman pag bumababa ang presyo ng sapi ay nangangahulugan naman ng pag iba ng direksyon nito pataas o pa sideways.
Exhibit 3.0: Halimbawa ng Inside Day na may hawig sa Harami sa Japanese Candlesticks
Exhibit 3.1: Makikita sa sapi ng RFM ang isang Inside Day kung saan nag bigay senyales na maiksi lang ang buhay ng naunang uptrend
Exhibit 3.2: Makikita sa sapi ng Robinsons Land ang Inside day na ito upang i-senyales ang palapit na uptrend.
Outside Day
Kung may Bullish at Bearish Engulfing sa Japanese Candlesticks, meron naman Outside Day na tinatawag sa Bar Charting. Kaya naman ito tinawag na Outside Day dahil may mataas na bar na mag papakita pagkatapos ng maiiksi na bars gaya ng makikita natin sa Exhibit 4. Ito'y isang kabaligtaran ng Inside Day. Gaya ng Inside Day, ang interpretasyon nito ay nakasalalay sa kasalukuyang trend, kung ang trend ay pataas at biglang nag pakita ang isang mataas na bearish bar matapos ang maliit na bullish bar, ito'y ngangangahulugan ng nakaambang pagpapalit na direksyon ng trend o panandaliang pagpapahinga sa pag akyat gaya ng nasa Exhibit 4.1.
Exhibit 4: Halimbawa ng Outside Day na may hawig naman sa Bullish Engulfing
Exhibit 4.1: Halimbawa ng Outside Day sa sapi ng IRipple Inc. kung saan ang senyales ito ng panandaliang pag papahinga ng sapi mula sa pag akyat ng presyo nito ay bumaba ng saglit
Close at the Open
Kung sa Japanese Candlesticks ay merong Doji kung saan ang opening at closing prices ay magkaprehas o halos magkaprehas, sa Bar Chart ay meron din itong ka halintulad na nag papakita sa pagkawalan ng katiyakan kung magpapatuloy ang nasimulang trend o magbabago ng direksyon. Ito'y tinatawag na close at the open at ito'y halos kamukha ng Doji sa Japanese Candlesticks kung saan ang opening tick at closing ticks ay magkadikit o halos magkadikit na gaya ng makikita sa Exhibit 5.
Ang interpretasyon nito ay nakasalalay din kung ano ang kasalukuyang trend ng isang sapi, kung kasalukuyang uptrend, ito'y nangangahulugan na baka matapos na ang naturang trend at posibleng bumaba na ang presyo o gumalaw pa sideways, gayon din naman kung sa downtrend ito mag pakita ay nagangangahulugan ito na baka mag bago na ang direksyon ng presyo papuntang itaas o mag sideways. Gaya ng mga candlestick reversal patterns lagging kailangan ang confirmation ng mga susunod na araw. Kung ito'y nag pakita habang nasa uptrend at ang kasunod nito ay bearish bar gaya na nasa Exhibit 5.1, ito'y nangangahulugan ng pag kompirma sa reversal gayun din naman kung downtrend kailangan mag hintay ng isang bullish bar.
Exhibit 5: Halimbawa ng Close at the Open na halos kahawig ng Doji
Exhibit 5.1: Makikita ang Close at the Open sa sapi ng Ayala Corporation kung saan ito'y nagbigay ng babala sa pag papalit ng direksyon ng presyo pababa
Laging tandaan na kait anong stock market analysis gamitin mo maging mapa fundamental, technical, bar o Japanese Candlesticks ito'y lagging ipagpalagay na hindi ito perpekto at ihalintulad bilang instrumento na gamit ng PAGASA upang ma forecast ang magiging POSIBLENG direksyon ng isang bagyo, dahil nakasalalay ang pag taas at pagbaba ng presyo ng sapi sa pabago-bagong pananaw ng mga investors at traders. Kaya lagging mag takda ng stop loss o presyo na bahagyang mas mababa kaysa sa presyo kung saan ka bumili katulad ng 4% below ng buy point o breakout ng support line upang makaiwas sa pagkalugi.